Przedłużone krwawienia – jakie są ich przyczyny i konsekwencje oraz jak sobie z nimi radzić

Przedłużające się krwawienie podczas miesiączki nie zawsze jest powodem do poważnego niepokoju, jednak zawsze powinno wzbudzić czujność. Długotrwałe miesiączki, podobnie jak te mieszczące się w czasowych granicach normy, ale zbyt obfite, powinny wzbudzić naszą czujność. Ile czasu powinna trwać prawidłowa menstruacja, a kiedy mówimy o przedłużonym krwawieniu? Jakie mogą być przyczyny przedłużających się miesiączek? Jak sobie w ich przypadku radzić? Zapoznaj się z odpowiedziami na te pytania.

Jak długo powinna trwać miesiączka?

Prawidłowe krwawienie menstruacyjne pojawia się co 28 dni i powinno trwać od 3 do 7 dni; zazwyczaj są to 4-6 dni. Podczas miesiączki kobieta powinna tracić od 40 do 80 ml krwi. Przy objętości traconej krwi poniżej tej normy mówimy o skąpych miesiączkach (osłabionym krwawieniu), powyżej – o miesiączkach obfitych (silnym krwawieniu). Miesiączka przedłużająca się to krwawienie, które nie ustaje po 7 dniach od rozpoczęcia menstruacji. Zależnie od przyczyny takie przedłużone krwawienie może mieć miejsce nawet do dwóch tygodni i zawsze jest powodem do czujności oraz kontrolnej wizyty u lekarza.

Przedłużone krwawienia – objawy i konsekwencje

Za prawidłowy cykl miesiączkowy u kobiet w wieku rozrodczym odpowiedzialne są hormony płciowe – estrogeny, progesteron, hormon luteinizujący i folikulotropiny. Hormony te produkowane są i zawiadywane przez podwzgórze, przysadkę mózgową oraz jajniki. Od ich stężenia we krwi zależą kolejno następujące po sobie fazy cyklu, w tym owulacja i dojrzewanie ciałka żółtego warunkujące możliwość zapłodnienia. To hormony dają też sygnał do przyrostu endometrium w macicy w fazie folikularnej cyklu oraz do jego złuszczania się i wydalania w fazie lutealnej i podczas okresu. Miesiączka to pierwsza faza cyklu – po niej powinna nastąpić faza folikularna, podczas której dojrzewa komórka jajowa i pęcherzyk Graafa, a błona śluzowa macicy (endometrium) zwiększa swoją objętość. Jeśli krwawienie miesięczne przedłuża się, cały cykl zostaje zaburzony, a błona śluzowa macicy nie ma czasu na zregenerowanie się i przygotowanie na przyjęcie zarodka w przypadku zapłodnienia. Z tego względu przedłużone krwawienia są przeszkodą w planowaniu powiększenia rodziny, szczególnie gdy powtarzają się cyklicznie. Należy skonsultować się z lekarzem ginekologiem i poszukać przyczyny takiej sytuacji.

Zbyt duża comiesięczna utrata krwi może powodować osłabienie, zmęczenie, problemy z koncentracją. Jest niekorzystna dla organizmu, jej przyczyna powinna być zatem jak najszybciej stwierdzona. Nawet jeśli przedłużająca się miesiączka nie jest nadmiernie obfita, to i tak, gdy trwa powyżej 8 dni, ilość traconej krwi jest dwukrotnie większa niż w przypadku prawidłowego krwawienia.

Przedłużone krwawienia w okresie dojrzewania i w czasie klimakterium

Pierwsza miesiączka pojawia się u dziewcząt zazwyczaj w wieku 12-15 lat. Menarche, czyli pierwsza menstruacja, nie oznacza jednak, że układ hormonalny i rozrodczy młodej dziewczyny jest w pełni dojrzały. W pierwszych latach (do 4 lat od pierwszej miesiączki) często zdarzają się odstępstwa od normy – zbyt skąpe lub zbyt obfite krwawienia, nieregularne cykle, brak owulacji oraz przedłużające się miesiączki. O ile utrata krwi nie jest nadmierna i nie powoduje anemii ani innych niekorzystnych dla samopoczucia konsekwencji, nie ma powodów do niepokoju. Zalecana jest jednak wizyta kontrolna u specjalisty, który sprawdzi, czy zaburzenia miesiączkowania nie mają poważniejszych przyczyn.

U kobiet w czasie klimakterium, czyli zbliżającej się menopauzy, także może dochodzić do zmian w cyklu miesiączkowania i długości trwania oraz obfitości miesiączek – odpowiedzialne są za to zmiany hormonalne prowadzące do stopniowego wygaszania czynności jajników. Obfite i przedłużające się miesiączki to dość częsty problem zgłaszany przez panie w tym czasie. Jest to poniekąd zjawisko naturalne, co nie znaczy, że można je bagatelizować. Przedłużające się i silne krwawienia mogą niekorzystnie odbić się na organizmie kobiety.  Są one znakiem, że należy udać się na wizytę kontrolną do ginekologa.

Przedłużone krwawienia a zaburzenia gospodarki hormonalnej

Wszelkie nieprawidłowości w cyklu miesiączkowym wskazują w pierwszej kolejności na zaburzenia w gospodarce hormonalnej. Przedłużone krwawienia mogą być między innymi objawem nadmiernej ilości androgenów w przebiegu zespołu policystycznych jajników, często zdarzają się także w przypadku cykli bezowulacyjnych, których przyczyną może być PCOS lub inne nieprawidłowości w gospodarce hormonalnej. Wymagają one dokładnej diagnozy i postępowania zależnie od ich przyczyny.

Inne możliwe przyczyny przedłużonego krwawienia miesiączkowego

Przy zbyt długich i obfitych miesiączkach należy wziąć pod uwagę także możliwość nieprawidłowości w przebiegu procesów krzepnięcia krwi, które mogą mieć różne powody oraz zaburzenia endokrynologiczne, przede wszystkim niedoczynność tarczycy. Prowadzi ona do zaburzenia gospodarki hormonalnej – obniża się poziom estradiolu i zwiększa stężenie prolaktyny, co może prowadzić do zaburzeń cyklu miesiączkowego i zmian w ilości wydalanej podczas okresu krwi oraz wydłużenia czasu trwania miesiączki. Przyczyną przedłużonych miesiączek może być też przyjmowanie niektórych preparatów oraz stosowanie środków antykoncepcyjnych takich jak wkładki domaciczne, które mogą powodować podrażnienie błony śluzowej macicy i stany zapalne. W takim przypadku należy skonsultować z lekarzem w celu zmiany formy stosowanej antykoncepcji.

Przedłużające się miesiączki mogą też świadczyć o endometriozie. Jest to dysfunkcja błony śluzowej macicy, która nadmiernie się rozrasta i pojawia w miejscach innych niż jama macicy, na przykład w pochwie i jamie otrzewnej. Podczas miesiączki endometrium złuszcza się we wszystkich tych miejscach, powodując obfite i przedłużające się krwawienie.

Jakie badania wykonać w przypadku przedłużających się miesiączek?

Jeśli krwawienia miesięczne przedłużają się, należy zgłosić się do ginekologa. Pierwszy, wstępny etap diagnozowania przyczyn to wywiad lekarski z pacjentką. Dzięki uzyskanym od niej informacjom lekarz może bardziej precyzyjnie ukierunkować dalsze badania. Zazwyczaj zalecane jest oznaczenie poziomu hormonów, ale ginekolog może zlecić także inne badania diagnostyczne, zależnie od podejrzewanej przyczyny przedłużających się miesiączek.

Przede wszystkim jednak lekarz musi wykluczyć ciążę.

Oznaczenie poziomu hemoglobiny przed miesiączką i po menstruacji pozwala określić ilość utraconej krwi. Jeśli po menstruacji poziom hemoglobiny we krwi jest wyraźnie niższy niż przed miesiączką, świadczy to o zbyt obfitym/ zbyt długim krwawieniu podczas miesiączki.

Jak postępować w przypadku przedłużającego się krwawienia?

Zbyt długo trwająca miesiączka to sygnał, że należy zgłosić się do lekarza. Wizyta powinna odbyć się jak najszybciej, jeśli krwawieniu towarzyszą bolesne skurcze i inne dolegliwości.

Przy przedłużających się miesiączkach warto sprawdzić poziom żelaza i hemoglobiny. Warto też, po konsultacji z lekarzem, sięgnąć po suplementy diety uzupełniające żelazo, a także te mające w swoim składzie witaminy i inne składniki niezbędne do prawidłowej pracy układu hormonalnego regulującego cykl miesiączkowy.

Bibliografia:

  1. Fizjologia cyklu miesiączkowego, Klinika Endokrynologii Ginekologicznej WUM, https://endogin.wum.edu.pl/sites/endogin.wum.edu.pl/files/fizjologia_cyklu_miesiaczkowego._hormony_traktu_plciowego._diagnostyka_endokrynologiczna.pdf.
  2. Natalia Rydz i in., Postępowanie w przypadku obfitych krwawień miesiączkowych u nastolatek, Ginekologia po Dyplomie 2013; 15 (5): 48-54, https://podyplomie.pl/ginekologia/15390,postepowanie-w-przypadku-obfitych-krwawien-miesiaczkowych-u-nastolatek.
  3. Zaburzenia cyklu miesiączkowego, Klinika Endokrynologii Ginekologicznej WUM, https://endogin.wum.edu.pl/sites/endogin.wum.edu.pl/files/zaburzenia_cyklu_miesiaczkowego.pdf.

Suplementy diety nie mogą być stosowane jako substytut (zamiennik) zróżnicowanej diety. Zrównoważona dieta i zdrowy tryb życia są istotne dla zachowania zdrowia.

 

Spis treści