Melatonina to substancja znana jako „hormon snu”. Produkowana jest przez szyszynkę, niewielki gruczoł wydzielania dokrewnego, który zlokalizowany jest w środkowej części mózgu. Melatonina jest niezbędna dla zachowania właściwego rytmu dobowego. Wieczorem i w nocy, kiedy poziom melatoniny wzrasta (największe jej stężenie we krwi powinno mieć miejsce pomiędzy 24 a 3 rano), jesteśmy senni, zaś w ciągu dnia, gdy stężenie melatoniny we krwi spada, jesteśmy gotowi do działania. Melatonina ułatwia zasypianie w nocy i zapewnia jasność umysłu w ciągu dnia. Gdy odczuwasz senność oraz trudności z koncentracją i innymi funkcjami poznawczymi w ciągu dnia, a także utrudnione zasypianie czy częste wybudzania się w nocy, może być to związane z wydzielaniem melatoniny.
Melatonina wydzielana jest przez szyszynkę zależnie od natężenia światła, które dociera do tego gruczołu za pośrednictwem zmysłu wzroku. Im mniejsza ilość światła, tym bardziej intensywna produkcja melatoniny. I na odwrót – gdy staje się jasno, wydzielanie melatoniny do krwi zmniejsza się.
Negatywny wpływ na produkcję melatoniny ma zbyt duże natężenie światła niebieskiego wydzielanego przez ekrany telewizorów, laptopów czy smartfonów, zwłaszcza gdy używane są wieczorem. Może wystąpić wówczas zespół opóźnionej fazy snu – wieczorem nie jesteśmy senni i kładziemy się spać o wiele później, niż powinniśmy. Zaburzenia w produkcji melatoniny mogą też być spowodowane pracą na zmiany i aktywnością do późna w nocy (nauka, zabawa), zdarzają się u kobiet w czasie menopauzy, u osób podróżujących i często zmieniających strefy czasowe, u seniorów, pod wpływem silnego stresu, a także u osób niewidomych.
W przypadku kłopotów z zasypianiem i spadkiem formy warto skonsultować się z lekarzem i wykonać odpowiednie badania kontrolne, w tym oznaczyć poziom melatoniny, ponieważ nieodpowiednia ilość melatoniny ma wpływ na kondycję fizyczną i psychiczną. Jeśli jest zbyt niski, lekarz zaleci odpowiednią suplementację.
Melatoniny w tabletkach nie powinny stosować kobiety w ciąży i karmiące piersią, dzieci, osoby nadwrażliwe na syntetyczną melatoninę i osoby nadużywające alkoholu. Nie zaleca się jej suplementowania przy chorobach i uszkodzeniu wątroby. Podaje się ją zazwyczaj czasowo, by złagodzić dyskomfort związany z zaburzeniem rytmu dobowego. Naturalne metody na odpowiednią ilość melatoniny to przestrzeganie w miarę możliwości naturalnych pór snu (noc) i czuwania (dzień).
