Prostaglandyny (PG) to grupa ponad 16 rodzajów hormonów produkowanych przez układ odpornościowy. Prostaglandyny są mediatorami stanów zapalnych – ich podstawowe zadanie to wytworzenie i utrzymanie stanu zapalnego, dzięki któremu zwalczane są czynniki powodujące zagrożenie dla organizmu. To za sprawą działania prostaglandyn pojawiają się takie reakcje organizmu jak ból, obrzęk i zaczerwienienie. Prostaglandyny powstają miejscowo w odpowiedzi na uszkodzenie tkanek, nazywane są także hormonami tkankowymi. Inna nazwa to tkankowe hormony stanu zapalnego. Prostaglandyny mają różnego typu działanie, zależnie od miejsca ich wytwarzania, ale ogólnie ich funkcję można określić jako zwalczanie patogenów i zabezpieczenie chorego miejsca przed dalszymi uszkodzeniami. Pobudzają zakończenia włókien nerwowych w uszkodzonym miejscu, co pozwala wysłać sygnały bólowe do mózgu. Ból i miejscowa nadwrażliwość to jeden ze skuteczniejszych sposobów powiadomienia układu nerwowego, że dzieje się coś niepokojącego.
Prostaglandyny w zależności od miejsca powstawania hamują lub pobudzają skurcze mięśni gładkich. Pobudzają perystaltykę jelit i mają działanie przeczyszczające, pobudzają skurcze macicy (stosuje się je do wywołania akcji porodowej) i rozszerzają mięśnie oskrzeli.
Prostaglandyny wytwarzane w naczyniach krwionośnych zapobiegają sklejaniu się płytek krwi i rozszerzają naczynia, dzięki czemu obniżają ciśnienie.
Prostaglandyny mają też działanie hamujące wydzielanie kwasu solnego w żołądku i stymulujące wydzielanie śluzu żołądkowego, co chroni przed chorobą wrzodową. Zmniejszają produkcję soku trzustkowego i mają korzystny wpływ na pracę nerek (zwiększają diurezę oraz wydalanie sodu i potasu).
Prostaglandyny znajdują się m.in. w męskim nasieniu, dlatego przy opóźniającym się porodzie doradza się kobietom współżycie z partnerem, co po 38. tygodniu może przyspieszyć akcję porodową (wcześniej szyjka macicy jest niewrażliwa na działanie prostaglandyn w nasieniu, więc nie ma ryzyka wywołania przedwczesnego porodu).
