O skąpych krwawieniach mówimy wówczas, gdy ilość utraconej podczas miesiączki krwi wynosi poniżej 30 ml. Przyczyny takiej sytuacji mogą być różne, a gdy osłabione krwawienia powtarzają się w kolejnych miesiącach, warto zasięgnąć porady lekarza. Dowiedz się, co może powodować skąpe miesiączki i w jaki sposób można wspomóc organizm.
Czym jest miesiączka i ile powinno tracić się podczas niej krwi?
Miesiączka to jedna z faz cyklu miesiączkowego, następująca po fazie lutealnej, gdy w danym cyklu nie doszło do zapłodnienia komórki jajowej. Po owulacji, która ma miejsce najczęściej w 14. dniu prawidłowego cyklu miesiączkowego, niezapłodniona komórka po kilku dniach obumiera, zaś warstwy endometrium wyściełające macicę w oczekiwaniu na pojawienie się tam zarodka złuszczają się i są usuwane w postaci krwawienia, czyli okresu. Prawidłowo przebiegająca miesiączka trwa od 3 do 5 dni, a kobieta traci podczas niej od 40 do około 80 ml krwi. Powyżej 100 ml mówimy o obfitych miesiączkach, poniżej 30 ml o skąpym krwawieniu miesięcznym. W obu przypadkach można podejrzewać pewne nieprawidłowości w przebiegu cyklu miesiączkowego, przy czym zdecydowanie groźniejsze dla zdrowia kobiety są nadmierne krwawienia podczas menstruacji.
Kiedy mówimy o osłabionym krwawieniu miesiączkowym?
Osłabione krwawienia noszą nazwę hypomenorrhoea. Mówimy o nich wówczas, gdy menstruacja trwa 1-2 dni i kobieta traci podczas niej nie więcej niż 30 ml krwi. Skąpe miesiączki bardziej przypominają plamienia i czasem są wręcz niezauważalne. Taki stan nie jest naturalny, dość łatwo jest też pomylić skąpe miesiączki z krwawieniem z dróg rodnych spowodowanym innymi przyczynami.
Osłabione krwawienie podczas miesiączki a krwawienie implantacyjne
Osłabione krwawienia to konsekwencja zaburzeń hormonalnych, np. zbyt wysokiego poziomu prolaktyny. Skąpe miesiączki mogą być również spowodowane zmianami chorobowymi w okolicy podwzgórza i przysadki mózgowej zawiadujących produkcją hormonów płciowych niezbędnych do prawidłowego przebiegu cyklu miesiączkowego. Mogą też wskazywać na choroby w obrębie narządów rodnych, w tym nadżerki, oraz stany zapalne. Niewielkie plamienie często mylone z miesiączką obserwuje się także w pierwszych dniach po zapłodnieniu, zwłaszcza gdy dojdzie do niego około 21. dnia cyklu. Krwawienie to, nazywane implantacyjnym, związane jest z zagnieżdżaniem się zarodka w macicy, który wydziela enzymy ułatwiające mu to zadanie, a jednocześnie powodujące delikatne złuszczanie się endometrium. Krwawienie to bywa mylone z miesiączką, ponieważ pojawia się w terminie spodziewanej menstruacji. Krwawienie implantacyjne trwa 1-2 dni i jest dość skąpe.
Osłabione krwawienia w okresie dojrzewania i podczas menopauzy
Skąpe miesiączki trwające zaledwie 1-2 dni to typowe zjawisko dla okresu dojrzewania. Problem ten powinien ustąpić po około 2-3 latach od pierwszej miesiączki, kiedy układ hormonalny zacznie pracować z pełną mocą i unormuje cykle miesięczne. Podobna, choć odwrotna co do skutków sytuacja może mieć miejsce podczas menopauzy. Organizm kobiety przygotowuje się wówczas do wygaszenia czynności jajników, czemu towarzyszą zmiany hormonalne, które mogą w okresie klimakterium powodować zaburzenia cyklu miesiączkowego, aż do całkowitego ustania miesiączek. Osłabione krwawienia to jedna z możliwych zmian w tym czasie. Jeśli jednak skąpe miesiączki zaczynają pojawiać się u kobiety w okresie rozrodczym (przed klimakterium) i po ustabilizowaniu się czynności układu hormonalnego w czasie dojrzewania płciowego, jest znak, że należy odwiedzić ginekologa. W celu ustalenia co jest przyczyną skąpego krwawienia miesięcznego, wykonuje się USG macicy oraz badania na oznaczenie poziomu hormonów.
Skąpe miesiączki podczas stosowania antykoncepcji hormonalnej
Skąpy okres to jeden z typowych objawów stosowania doustnej antykoncepcji hormonalnej. Konsekwencją ich przyjmowania jest zahamowanie przyrostu endometrium w fazie folikularnej cyklu miesiączkowego. To sprawia, że krwawienie podczas menstruacji jest mniej obfite, ponieważ mniejsza jest objętość złuszczającej się błony śluzowej macicy. Nie jest to powód do niepokoju, a wręcz ma swoje zalety – miesiączka trwa krócej i jest mniej kłopotliwa.
Zaburzenia hormonalne a osłabione krwawienia miesiączkowe
Mniej obfite miesiączki to czasem efekt zaburzeń hormonalnych, związanych na przykład z PCOS (zespołem policystycznych jajników). Krwawienia stają się wówczas skąpe i nieregularne – mogą pojawiać się nawet co kilka miesięcy. Inne typowe dla zespołu policystycznych jajników objawy to zmiany skórne (trądzik), nadmierne owłosienie w miejscach nietypowych dla kobiet (hirsutyzm), łysienie typu męskiego oraz typowe dla mężczyzn tycie w talii. Takie zmiany mają związek z nadmiarem androgenów – męskich hormonów płciowych. Zaburzenia cyklu miesiączkowego i zmiany w obfitości krwawienia podczas menstruacji połączone są często z brakiem owulacji i innymi zaburzeniami utrudniającymi lub uniemożliwiającymi zajście w ciążę.
Osłabione krwawienia – co można w tej kwestii zrobić?
Każda nieprawidłowość w cyklu miesięcznym czy obfitości krwawienia podczas menstruacji to powód do czujności. Warto obserwować swój organizm, zmienić tryb życia (więcej odpoczywać, mniej się stresować, zadbać o odpowiednią dietę i wagę), a jednocześnie zasięgnąć porady lekarskiej. Zaburzeń w miesiączkowaniu nie należy lekceważyć.
Postępowanie w przypadku osłabionego krwawienia miesiączkowego zależy od jego przyczyny. W przypadku skąpych miesiączek w okresie dojrzewania i w czasie klimakterium uznaje się je za stan naturalny. Jeśli osłabione krwawienia towarzyszą przyjmowaniu tabletek antykoncepcyjnych, można przedyskutować z lekarzem ich zmianę na te o innym składzie, ale w tym przypadku osłabione krwawienie podczas menstruacji także nie jest powodem do niepokoju.
W przypadku skąpych miesiączek spowodowanych zaburzeniami hormonalnymi przy zespole policystycznych jajników (nadmiar androgenów) zaleca się zmianę trybu życia, redukcję wagi oraz eliminację nałogu nikotynowego (palenie papierosów, a konkretnie zawarta w tytoniu nikotyna stymuluje produkcję androgenów). Można też sięgnąć po suplementy diety zawierające składniki korzystnie oddziałujące na gospodarkę hormonalną, takie jak witaminy z grupy B, kwas foliowy czy mangan. Zaleca się je także przy zaburzeniach miesiączkowania spowodowanych stresem, niewłaściwą dietą czy wzmożonym wysiłkiem fizycznym. Nie w każdym przypadku pomogą one usunąć przyczynę nieprawidłowości w cyklu menstruacyjnym, ale będą wsparciem dla organizmu i dodatkowo wspomogą właściwą terapię.
Bibliografia:
- Fizjologia cyklu miesiączkowego, Klinika Endokrynologii Ginekologicznej WUM, https://endogin.wum.edu.pl/sites/endogin.wum.edu.pl/files/fizjologia_cyklu_miesiaczkowego._hormony_traktu_plciowego._diagnostyka_endokrynologiczna.pdf.
- Zaburzenia cyklu miesiączkowego, Klinika Endokrynologii Ginekologicznej WUM, https://endogin.wum.edu.pl/sites/endogin.wum.edu.pl/files/zaburzenia_cyklu_miesiaczkowego.pdf.
Suplementy diety nie mogą być stosowane jako substytut (zamiennik) zróżnicowanej diety. Zrównoważona dieta i zdrowy tryb życia są istotne dla zachowania zdrowia.